Các em học sinh thân mến, chắc hẳn trong quá trình học tập môn Lịch sử, các em đã được nghe đến thuật ngữ “Chủ nghĩa phát xít”, phải không nào? Vậy Chủ nghĩa phát xít là gì? Tại sao nó lại được coi là một hệ tư tưởng nguy hiểm, tàn bạo và bị lên án mạnh mẽ trên toàn thế giới? Hôm nay, thầy sẽ cùng các em tìm hiểu về chủ nghĩa phát xít – một trong những chương đen tối nhất trong lịch sử nhân loại.
Khởi nguồn và định nghĩa của Chủ nghĩa phát xít
Chủ nghĩa phát xít (tiếng Anh: Fascism) là một hệ tư tưởng chính trị cực hữu, xuất hiện vào đầu thế kỷ 20 tại Ý. Thuật ngữ “phát xít” bắt nguồn từ tiếng Ý “fascio”, có nghĩa là “bó”, tượng trưng cho sức mạnh tập thể.
Vậy định nghĩa đầy đủ nhất về Chủ nghĩa phát xít là gì? Ta có thể hiểu, chủ nghĩa phát xít là một hệ tư tưởng chính trị độc tài, đề cao chủ nghĩa dân tộc cực đoan, độc tài toàn trị, sử dụng bạo lực để đàn áp các phong trào đối lập và tiến hành chiến tranh xâm lược để mở rộng lãnh thổ.
Đặc điểm của Chủ nghĩa phát xít
Để hiểu rõ hơn về bản chất của chủ nghĩa phát xít, chúng ta cùng nhau phân tích một số đặc điểm nổi bật của hệ tư tưởng này:
1. Chủ nghĩa dân tộc cực đoan
Chủ nghĩa phát xít đề cao dân tộc của mình lên trên hết, coi dân tộc mình là ưu việt và có quyền thống trị các dân tộc khác. Từ đó, những người theo chủ nghĩa phát xít biện minh cho các hành động xâm lược, bành trướng bằng cách tuyên truyền rằng họ đang thực hiện “sứ mệnh lịch sử” của dân tộc mình.
2. Chế độ độc tài toàn trị
Trong chế độ phát xít, mọi quyền lực đều tập trung vào tay một đảng duy nhất, đứng đầu là một nhà lãnh đạo tối cao. Mọi hoạt động chính trị, kinh tế, xã hội đều bị kiểm soát bởi nhà nước. Người dân không có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí hay tự do lập hội.
3. Sử dụng bạo lực để đàn áp
Bạo lực là công cụ chủ yếu để những người theo chủ nghĩa phát xít duy trì quyền lực và đàn áp các phong trào đối lập. Họ sử dụng quân đội, cảnh sát mật và các tổ chức bán quân sự để khủng bố, bắt bớ, tra tấn và thậm chí là thủ tiêu những người bất đồng chính kiến.
4. Tuyên truyền và nhồi sọt
Để thu hút sự ủng hộ của quần chúng, các chế độ phát xít thường xuyên sử dụng các biện pháp tuyên truyền, nhồi sọ để tạo ra một bầu không khí sợ hãi, thù hận và cuồng tín trong xã hội.
Chủ nghĩa phát xít trên thế giới
Chủ nghĩa phát xít đã gieo rắc tai họa cho nhân loại trong thế kỷ 20, điển hình là sự trỗi dậy của chế độ phát xít Đức Quốc xã do Adolf Hitler cầm đầu, gây ra Chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945) với những hậu quả vô cùng thảm khốc. Bên cạnh đó, chủ nghĩa phát xít còn xuất hiện ở nhiều quốc gia khác như Ý, Nhật Bản,…
Việc tìm hiểu về chủ nghĩa phát xít là vô cùng cần thiết để chúng ta rút ra bài học kinh nghiệm trong việc bảo vệ hòa bình, độc lập và tự do cho các dân tộc trên thế giới.
Câu hỏi để suy ngẫm
Vậy là thầy đã cùng các em tìm hiểu về chủ nghĩa phát xít – một hệ tư tưởng nguy hiểm. Các em hãy suy nghĩ và chia sẻ với thầy ở phần bình luận phía dưới về những câu hỏi sau nhé:
- Theo em, đâu là nguyên nhân dẫn đến sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít trong thế kỷ 20?
- Bài học nào được rút ra từ sự sụp đổ của chủ nghĩa phát xít?
